Nozul Nedir? Ne İşe yarar?

Moder roket nozulu.

    Nozzle (Nozul,Lüle) bir çeşit püskürtme sistemidir. Orta kısmı sıkıştırılarak itinalı ve dengeli bir şekilde yapılmış, asimetrik kum saati şeklinde bir borudur.  Sıcak ve basınçlı gazlar nozulun içinden geçerek nozulun asimetrik su saati şekli nedeniyle süpersonik hıza ulaşır ve genleşip egzoz akış biçimini alır. Dolayısıyla ısı enerjisinin itici akışı maksimum düzeyde yönlendirilmiş kinetik enerji haline dönüşür. Bu nedenle nozul sisteminin tasarımı roket için hayati önem taşır. Mesela nozul dengeli değilse doğal olarak egzoz akışıda dengesiz olacak ve bunun sonucunda roket yamuk bir şekilde uçarak beklenen menzile ulaşamayacak. Bu nedenle nozulun dengeli bir şekilde ve verimi düşürmemek için gaz akışının hızına ve gaz akışının nozzla iletildiği birimin boyutuna göre oranlanmalıdır. Aksi halde roket yeterli verimi veremiyebilir yada yeterli verimi versede yere çakışabilir. Aşağıda bir nozul fotoğrafı belirtilmiştir.

Sıcaklık (T) ve basınç (p) etkisinin akış hızı (v) ile bağlantısını gösteren de Laval nozülünün şekli.